Francja pod lupą: Imiona / La France à la loupe: Les prénoms

Dziś podzielę się z Wami kilkoma ciekawostkami dotyczącymi francuskich imion oraz tego, jak ich używać? Nie jest to tak oczywiste, jak mogłoby się wydawać.

Aujourd’hui, je vous parlerai de quelques différences que j’ai remarquées en utilisation des prénoms en France et en Pologne. J’espère pouvoir satisfaire votre curiosité !

1. Imion używa się bardzo często.

Brzmi banalnie, ale zastanówcie się, czy osoby w Waszym otoczeniu często zwracają się do Was po imieniu? Mi w Polsce zdarzało się to raczej rzadko, a we Francji codziennie słyszę: „Bonjour Kasia!”, „Salut Kasia, ça va?” „Merci Kasia!” itp. Dzieci uczy się, by odpowiadały „dziękuję” w bardziej spersonalizowanej formie: dziękuję Kasiu, ciociu, babciu, panu itp. Całkiem sympatyczny zwyczaj, tym bardziej, że we Francji raczej nie ma piętnastu Kaś dookoła mnie. ;)

En France, on s’appelle très souvent par le prénom.

Cela paraît banal, mais je n’ai jamais entendu mon prénom autant de fois dans la journée quand j’habitais en Pologne. On n’a pas l’habitude de se dire : « Bonjour Kasia », « Salut Kasia, ça va?” » « Merci Kasia » : on zappe le prénom dans la plupart des cas. J’apprécie bien cette habitude des Français, je la trouve sympathique et agréable.

2. Można być z kimś „na pan” i jednocześnie zwracać się do niego po imieniu.

Swego czasu było to dla mnie źródłem sporego zaskoczenia. Podczas mojego pierwszego samodzielnego wyjazdu do Francji, byłam wolontariuszką na wakacjach dla starszych osób i opiekun poradził nam, żebyśmy zwracali się do podopiecznych po imieniu. Dla mnie było to równoznaczne z przejściem na „ty”. Jednak po kilku dniach zaobserwowałam, że reszta grupy zwracała się do nich po imieniu i na „pan”! Po francusku oddaje to na przykład takie zdanie: Kasia, vous pouvez m’aider? czyli Kasiu, czy może mi pani pomóc? Niewątpliwie jest to kolejny czynnik wpływający na częstotliwość używania imion.

On peut s’adresser à quelqu’un à l’aide de son prénom, tout en le vouvoyant.

Cela m’a beaucoup surpris lors de mon premier été en France. J’étais bénévole auprès des personnes âgées et notre animateur a conseillé de les appeller par leur prénom. Sauf qu’en Pologne, cela veut automatiqement dire de les tutoyer... Je me suis rendue compte de cette différence importante après plusieurs jours, en prêtant l’oreille à mes collègues français.

3. Po zwrocie „Madame”, „Mademoiselle” lub „Monsieur” zawsze będzie nazwisko, nigdy imię.

Kiedy gdzieś się zapisujemy i pada pytanie: Vous êtes Madame/ Monsieur…?, to oczekuje się podania samego nazwiska. Zdziwiło mnie, że dzwoniąc gdzieś, przedstawiamy się tak: „Bonjour, je suis Madame Dubois…”, czyli „Dzień dobry, z tej strony pani Dubois”, zamiast po prostu podać imię i nazwisko. Francuzi są jednak bardzo przywiązani do swoich grzecznościowych sformułowań.

PS. Nie wiem tylko, co na to koleżanka blogerka Madame Edith? ;))

Les formule ‘Madame’, ‘Mademoiselle’ et ‘Monsieur’ sont suivies du nom de famille.

Days mon pays natal, la forme intérmédiaire entre ‘tu’ et ‘vous’ ne consiste pas à utiliser le prénom et le vouvoiement, mais à dire‘Madame Kasia’, ce qui ne se fait pas en français. J’ai remarqué aussi que, par exemple, au téléphone, on se présentait : «Bonjour, je suis Madame Dubois », ce qui fait un peu bizarre en polonais : on ne parle jamais de soi-même en termes de ‘madame’ ou ‘monsieur’ et dans cette situation-là, on dirait simpelment son nom et prénom.

4. Niektóre imiona są identyczne dla obu płci.

Są francuskie imiona, które obowiązują dla mężcyzn i kobiet, zachowując taką samą pisownię,  np. Camille (Kamil i Kamila) i Dominique (Dominika i Dominik). Jednak większość „podwójnych” imion czyta się tak samo, a pisze nieco inaczej: Michel i Michèle, Pascal i Pascale, Frédéric i Frédérique. Gdy ostatnio słyszałam o parze Michèle i Pascal, nie wiedziałam, które imię należy do mężczyzny, a które do kobiety…

Il y a des prénoms dont l’écriture est identique pour les deux sexes.

Ces prénoms, qui se prononcent (et parfois s’écrivent aussi) tout pareil, me font une impression quelque peu bizarre : ceci n’est pas possible en polonais.Il m’est arriver une fois récemment d’entendre parler d’un couple : Michèle et Pascal où je ne savais pas qui était qui !

5. Francuską specjalnością są imiona dwuczłonowe.

Mowa tu o tak zwanych prénoms composés, czyli dosłownie „złożonych imionach’, składają się one bowiem z dwóch części, połączonych myślnikiem. Kiedyś były to najczęściej różne wariant imienia Marie, Anne  i Jean, czyli na przykład Anne-Marie, Marie-Claire,Marie-France, Anne-Sophie, Jean-Marie, Jean-Pierre, Jean-Michel, Jean-Marc. Teraz takie imiona nadaje się już jednak coraz rzadziej.

Les prénoms composés, c’est quelque chose de très français.

Ai-je tort ? ;) Avez-vous vu des prénoms composés dans d’autres pays ?

6. Wiele osób ma trzy lub cztery imiona.

Używa się tylko jednego, ale w dowodzie osobistym widnieją wszystkie: najczęściej „w spadku” po tacie lub dziadku. Swego czasu zarówno kobiety, jak i mężczyźni mieli jako ostatnie dodane imię „Marie”, wynika to oczywiście z tradycji katolickiej.

Beaucoup de personnes en France ont trois ou quatre prénoms.

Je sais qu’ils ne s’utilisent pas vraiment en dehors des documents officiels, mais en Pologne on s’arrête aux deux, trois prénoms grand maximum.

7. Rzadko używa się zdrobnień.

Są imiona, których używa się tylko w jednej, podstawowej wersji. Te dłuższe często się jednak skraca, jeśli jest możliwość, dla przykładu na Alexandre mówi się Alex, na Caroline: Caro a na Véronique: Véro. Do niektórych imion można też dodać „zdrabniającą” końcówkę, otrzymując, przykładowo, Pierrot zamiast Pierre. Jednak zdecydowana większość imion używana jest tylko w swojej pierwotnej wersji.

On se sert rarement des diminutifs.

Un grand contraste avec la Pologne où le vrai prénom n’est souvent utilisé que dans le contexte officiel. Ainsi, mon vrai prénom est Katarzyna (équivalent de Catherine), mais mis à part le contexte scolaire et professionel, personne ne m’a jamais appelé comme ça. C’est pour cela que je m’identifie beaucoup plus avec sa version raccourcie : Kasia. Il existe beaucoup d’autres versions applicables pour mon prénom : Kaśka, Kacha (familer), Kasiunia, Kasieńka (les deux dernières versions sont des diminutifs plutôt intimes) et il en est ainsi pour la plupart des prénoms polonais. Un vrai casse-tête pour les étrangers !

8. W Bretanii jest wiele imion charakterystycznych dla tego regionu.

Obecnie świętuje się wielki powrót imion o celtyckich korzeniach, ich popularność wykracza też poza tę jedną krainę Francji. W Bretanii często spotkacie się z imionami mającymi niewiele wspólnego z językiem francuskim: Erwan lub Ewan, Gwenaël (w wersji żeńskiej Gwenaëlle a w zdrobnieniu Gwen jak Gwen Stefani),Malo, Mickaël, Ghislan (Ghislaine), Gaël (Gaëlle), Maël (Maëlle), Yannick, Annick, Loïc, Nolwenn, Maïwenn …

En Bretagne, il y a des prénoms typiques pour la region.

Ces prénoms d’origine celte reviennent d’ailleurs à la mode et ceci aussi en dehors de la région, n’est-ce pas ?

9. We Francji twoje imię wiele o tobie mówi.

Wybór imienia może nam wiele powiedzieć o pochodzeniu danej osoby. Mam wrażenie, że francuskie społeczeństwo jest bardziej podzielone na różne sztywne „segmenty” niż nasze. Dzieci z rodzin katolickich, wywodzących się często z burżuazji, będą miały obowiązkowo imię po jakimś świętym, często będą to więc klasyczne lub wręcz ‘historyczne’ imiona. Inni dla kontrastu noszą imiona bohaterów telewizyjnych seriali. I mimo że oczywiście istnieją też neutralne imiona, to w wielu przypadkach Francuzi już przy przedstawianiu się mogą się domyślić, z jakiego mniej więcej środowiska wywodzi się rozmówca.

En France, le prénom que tu portes dit beaucoup sur toi.

Je l’ai appris en parlant avec une copine du choix de prénom pour son enfant. Apparament, rien qu’en se présentant, on peut souvent déduire le milieu dont est issu notre interlocuteur. Chez moi, c’est très rare, la plupart des prénoms restant ‘neutres’.

10. Francuzi nie obchodzą imienin.

Jedna okazja do świętowania mniej- to wcale nie jest fajne! ;)

On ne fête pas le jour de son patron.

Et pourtant, c’est le jour de la ‘fête’ ! ;) En Pologne, c’est un jour festif au même titre qu’un anniversaire. 

Bonus dla francuskojęzycznych: świetne podsumowanie różnic w temacie imion znalazłam na blogu 'Pilules polonaises', którego autorka- z perspektywy obcokrajowca- zadaje trafne i ciekawe pytania na temat polskiej kultury i szuka na nie odpowiedzi, wszystko w postaci komiksu. Polecam!

En bonus: vous pouvez jetter un œil sur les dessins de Fanny provenant du blog 'Pilules polonaises' : j’en ai trouvé deux qui allaient parfaitement avec le sujet de mon billet. L’auteure, une francophone qui vit en Pologne, pose de questions très intéressantes sur la culture polonaise et cherche des réponses, le tout en forme de BD ! Je le lis avec plaisir.

 

http://pilulespolonaises.blogspot.fr/

Source: http://pilulespolonaises.blogspot.fr/