Jak wygląda ślub i wesele we Francji? / Un mariage en France, comment ça se passe ?

Pomysł na ten artykuł chodził mi po głowie już od dawna, ale chciałam zaczekać, aż będę miała okazję pójść na kilka uroczystości i poobserwować ślubne zwyczaje . Do tej pory byłam w Bretanii na dwóch francuskich  ślubach, dwóch polsko-francuskich oraz jednym czesko-francuskim, jednak teraz już wiem, że wszystkie te uroczystości odbywały się we francuskim stylu, ponieważ ich przebieg był bardzo podobny.

J’avais cette idée d’article depuis longtemps dans la tête, mais comme j’ai voulu partager mes observations, il a d’abord fallu que je sois invitée à quelques mariages. Ce n’était pas évident du tout, car une partie de mes amis en Bretagne s’étaient déjà mariés avant que je ne les rencontre et une autre partie de couples vivaient sans être mariés et je ne pensais pas que la situation change. Malgré tout, depuis deux ans, j’ai finalement assisté à quelques belles cérémonies : deux mariages français, deux franco-polonais et un mariage entre une Tchѐque et un Français. Maintenant que j’ai un peu d’expérience, je peux dire que toutes ces cérémonies s’étaient déroulées d’une maniѐre similaire, ‘à la française’.

Szczerze mówiąc, myślałam, że być może w ogóle nie będę miała okazji się przekonać, jak wygląda ślub we Francji, ponieważ moi tutejsi znajomi albo pobrali się, zanim ich poznałam, albo od lat żyli bez ślubu i nie przypuszczałam, że to się zmieni. Zaryzykuję stwierdzenie, że ślub we Francji bierze się rzadziej niż w Polsce (być może częściowo dlatego, że związek można zalegalizować inaczej niż pobierając się – podpisując tzw.PACS – ale jest też wiele innych powodów tego stanu rzeczy), i często później- nierzadko para ma już dzieci. Częściej niż ślub kościelny zawierany jest cywilny. Od 2013r. we Francji pobrać w urzędzie mogą się też pary homoseksulane.

Je vais donc vous raconter ce qui m’a frappé lors des mariages en France par rapport à ce que je connaissais de la Pologne. Je crois qu’en général, les jeunes se marient plus en Pologne. Peut-être que l’une des raisons de cet état de choses est le manque d’équivalent de PACS. Si l’on veut officialiser son union, il n’y a pas d’autre choix que le mariage. Pour le moment, le mariage homosexuel n’est pas possible légalement.

1. Wszyscy goście dostają zaproszenie.

Z tego, co zauważyłam, nie ma podziału na „zawiadomienie” i „zaproszenie”, bo te słowa w ogóle nie pojawiają się na przesyłanych kartkach, co wcale nie oznacza jednak, ze każda osoba zaproszona na ceremonię będzie uczestniczyć wuroczystym posiłku. Jak się to zatem rozwiązuje? Przesyłane są dwie kartki- jedna z informacjami o ślubie (i zapewne też o le vin d’honneur, patrz punkt 6.) a druga w formie wkładki, wysyłanej tylko do osób zaproszonych na kolację.

Les invitations.

En Pologne, on fait la distinction entre une invitation et un faire-part de mariage. Les deux cartes peuvent s’y ressembler fortement, mais ce mot, inscrit dessus, est la clé. Si l’on reçoit une invitation (‘zaproszenie’), on est invité à la suite des festivités alors que les personnes avec le faire-part (‘zawiadomienie’) ne viennent qu’à la cérémonie à l’église ou à la mairie.

2. Zawsze odbywa się ślub w urzędzie.

Ślub cywilny jest tutaj obowiązkowy. Jak zapewne wiecie, we Francji istnieje rozdział państwa i kościoła, więc ślub wyznaniowy jest traktowany niejako opcjonalnie, dodatkowo, a w dokumentach widnieje data ślubu zawartego w obecnosci urzędnika.

Czasem zdarza się tak, że ślub w urzędzie i kościele odbywa się w ten sam dzień, jednak najczęściej para młoda decydująca się na uroczystość religijną tylko na nią zaprasza gości, a formalności w urzędzie stanu cywilnego załatwiają wcześniej jedynie ze świadkami.

Le mariage à la mairie.

En Pologne, si on se marie à l’église catholique, il n’est pas nécessaire (et jamais pratiqué dans ce cas, je crois) de passer devant le maire. Pourquoi ? Grâce au concordat, les papiers signés à l’église (seulement catholique, du coup) sont valables pour l’état.

Le mariage religieux, traditionnel, reste en tête, mais j’ai l’impression que le mariage civil gagne en popularité.

3. Brak kwiatów i prezentów.

Po uroczystości raczej nie zobaczycie długiej kolejki gości z naręczami kwiatów i prezentów. Owszem, składa się życzenia parze młodej, ale raczej nie trwa to zbyt długo. Jeśli zaś o prezenty chodzi, to najczęściej na sali znajduje się skrzynka, do której zaproszone osoby wrzucają gotówkę, często tym samym składając się na podróż poślubną dla nowożeńców.

Słyszałam jednak też o innej formie obdarowywania państwa młodych, jaką jest liste de mariage, czyli przygotowana przez nich wcześniej lista prezentów, z której goście wybierają, co chcieliby im kupić.

Les fleurs et les cadeaux.

Pourquoi je parle des fleurs ? Traditionnellement, les invités arrivent à un mariage polonais avec un bouquet de fleurs et un cadeau. Les deux sont remis aux mains des mariés à la sortie de la cérémonie. Les gens se mettent dans une longue queue et attendent leur tour pour présenter les vœux et donner les cadeaux. Je pense que ce moment, qui a duré longtemps, a frappé ma belle-famille de France lors de notre mariage en Pologne.

La coutume concernant les fleurs évolue depuis déjà quelques années et les mariés demandent souvent d’apporter autre chose à la place des fleurs, c’est d’ailleurs souvent écrit sur les faire-part. Cela peut-être des petits objets pour une œuvre caritative ou bien des bouteilles de vin ou des boîtes de thé. Et par rapport aux cadeaux, ce sont rarement des objets aujourd’hui, mais plutôt de l’argent : les billets se mettent dans une enveloppe, avec une carte de vœux. Je n’ai pas entendu parler de liste de mariage en Pologne.

Aux mariages français auxquels j’ai participé, j’ai vu, dans presque tous les cas, une boîte dans laquelle les invités mettaient de l’argent. Est-ce que cela se passe toujours comme ça ? Avez-vous d’autres expériences ?

4. Migdały na pamiątkę dla gości.

Les dragées de mariage, czyli saszetki z migdałami  w polewie cukrowej (zdarzają się też takie z czekoladowym nadzieniem), można też spotkać w Polsce, więc ten tradycyjny element francuskich uroczystości takich jak ślub czy chrzest pewnie Was nie zdziwi. Zauważyłam, że czasem odchodzi się od tego zwyczaju i przygotowuje inny drobny upominek dla gości (spotkałam się np. z magnesem na lodówkę czy saszetką herbaty). Jedna ze znajomych par młodych zastąpiła les dragées zestawem kolorowych cukierków.

Les dragées de mariage.

D’un côté, j’ai déjà vu les dragées en Pologne lors de quelques mariages (dont le nôtre) et d’un autre côté, j’ai vu en France quelques idées pour les remplacer : soit par d’autres bonbons, soit par des petits objets comme des magnets ou un sachet de thé. En Pologne, les invités trouvent souvent quelque chose à manger en guise de souvenir, par exemple un petit pot de miel ou un pain d’épices avec une inscription personnalisée. Et vous, quelles sont vos expériences en la matière ? 

5. Strój – jak ubrać się na ślub we Francji?

Jestem bardzo ciekawa Waszych obserwacji w tym temacie. Ja odniosłam wrażenie, że we Francji panuje większa niż w Polsce różnorodność w zakresie ubioru gości – nie każdy jest wystrojony od stóp do głów. Byłam na ślubach tylko latem, co wiąże się z tym, że sporo kobiet wybierało dość proste sukienki lub kombinezony.Jednak znajome dziewczyny mimo wszystko miały często mocniejszy niż zwykle makijaż i starannie ułożoną fryzurę.

Ciekawostką, z jaką ja osobiście się jeszcze nie spotkałam, są we Francji kapelusze wśród gości weselnych. Z tego, co słyszałam, zakładają je kobiety  pochodzące z burżuazyjnych rodzin. Kapelusz jest często dopasowany kolorem do stroju.  

La tenue.

Personnellement, j’ai l’impression qu’en Pologne tous les invités essayent de se mettre sur leur 31 (les hommes en costumes, les femmes en robes trѐs habillées) alors que j’ai aperçu plus de diversité vestimentaire en France, et plus de simplicité. Mais en même temps, en France, les femmes que je connais, je ne les ai jamais vues aussi chic que lors des mariages. Je pense qu’il y a plus de pression en Pologne toutefois pour avoir un look parfait ce jour-là (c’est valable aussi pour les bijoux, le maquillage, la coiffure et les ongles).

Je sais que lors de certains mariages dans l’Hexagone les femmes portent des chapeaux (même si je n’ai pas eu l’occasion de le voir en vrai), ce qui est totalement inconnu dans mon pays natal.

6. Obrączka na lewej dłoni.

We Francji obrączkę nosi się na lewej dłoni, często razem z pierścionkiem zaręczonowym. Coraz częściej spotykam się z tym, że każdy z małżonków ma zupełnie inną obrączkę.

Les alliances.

En Pologne, on les porte sur la main droite et dans la plupart des cas, elles sont identiques pour l’homme et la femme. J’ai récemment vu des bagues complétement différentes chez chacun des époux en France, dites-moi si c’est fréquent ?

7. Koktajl po uroczystości i przed kolacją.

Le vin d’honneur to chyba moja ulubiona tradycja ślubna we Francji. To rodzaj koktajlu, który odbywa się w ogrodzie lub pod specjalnym namiotem, jeśli pogoda nie dopisze. Być może w chłodniejsze pory roku również gdzieś pod dachem, ale ja byłam na ślubach tylko latem i zawsze było ładnie. Ta część przyjęcia odbywa się zazwyczaj na stojąco, serwowany jest (prawdziwy ;) ) szampan oraz drobne przekąski, zazwyczaj wytrawne, choć na jednym z bretońskich ślubów, na jakim byłam, pojawiły się też podczas koktajlu tradycyjne bretońskie ciasta.

Podoba mi się to, że ta część imprezy nie jest zbyt formalna – dla dzieci często organziowane są wtedy jakieś gry w ogrodzie, a dorośli przechadzają się z lampką szampana, swobodnie nawiązując rozmowę z różnymi gośćmi. Na pewno łatwiej się wtedy zapoznać niż siedząc przy stole. Uważam, że ta formuła to świetne rozwiązanie w przypadku gości niezaproszonych na kolację. Pozwala ona spędzić z nimi więcej czasu i zaprosić ich chociaż na symboliczny toast. Jeśli już o tym mowa, to zauważyłam, że nie wznosi się oficjalnie wspólnego toastu jak w Polsce.

Przystawki z kolei to malutkie dania ‘na jeden kęs’, roznoszone przez kelnerów i/lub poustawiane na stołach. Często przepięknie się prezentują i są zrobione z wykwitnych składników (np.sałatka w verrinkach – małych szklaneczkach- z homarem, stek z tuńczyka, foie gras, przegrzebki) i pięknie udekorowane, np.jadalnymi kwiatami.

Le vin d’honneur.

Cette tradition n’existe pas en Pologne. Quel dommage, alors que c’est ma tradition préférée du mariage à la française ! En Pologne, ceux qui ne sont pas invités au repas, ne vont qu’à la cérémonie à l’église ou à la mairie. Il y a un toast en arrivant à la salle et avant de manger, mais attention, ce ne sera pas du vrai champagne, mais du vin mousseux d’assez mauvaise qualité. Désolée, mes compatriotes, mais aprѐs avoir goûté au vrai champagne je ne peux pas le dire autrement…

8. Opiekunki dla dzieci.

Na niektórych ślubach spotkałam się z opiekunkami dla maluchów. Fantastyczne rozwiązanie i dla maluchów, i dla ich rodziców. Starsze dzieci siedzą często przy wspólnym stole i mają tam, oprócz swojego menu, także jakieś atrakcje, np.kolorowanki.

Les nounous pour les enfants.

Du jamais vu lors d’un mariage polonais, ce qui est bien dommage. Je trouve cette solution géniale pour que les enfants s’amusent et que les parents profitent vraiment de la fête.

9. Uroczysta kolacja.

Wieczorny posiłek trwa kilka godzin. To trochę tak, jakbyście wybrali się do eleganckiej restauracji – z przerwami podawane są: przystawka, danie główne, sery  (nie zawsze) i deser, a posiłkowi przyświeca motto 'jakość, nie ilość'. Mimo tego nigdy nie byłam głodna we Francji na ślubie. Z uwagi na kilkugodzinne siedzenie za stołem- bez przerw na tańce- chyba trudno byłoby zjeść więcej. Do posiłku serwowane są oczywiście wina.

Le repas.

Pour un mariage polonais, il faudrait plutôt dire ‘les repas’, car la table ne désemplit pas de petits plats lors de toute la fête, y compris la nuit. Ceci dit, je n’ai jamais eu faim à un mariage en France non plus et cela me plaît de manger des plats fins pour cette occasion-là.

Dans un mariage traditionnel polonais, les quantités de nourriture sont impressionnantes même pour ceux qui connaissent cette habitude, et ne parlons même pas des étrangers, aussi choqués par cela que par le nombre de bouteilles de vodka sur la table. Justement, les deux choses vont de pair, car la vodka se digère mieux si on déguste quelque chose en même temps.

Il y a aussi un paramètre qui permet de manger plus que lors du mariage français : c’est le fait de bouger. Le bal commence bien plus tôt (après un premier service, souvent en fin d’aprѐs-midi) et les invités alternent danses et repas. Les Français qui ont participé aux mariages en Pologne avec qui j’ai eu l’occasion d’en discuter, apprécient généralement cette formule. Moi aussi et j’avoue qu’il m’est un peu difficile de rester attablée plusieurs heures sans bouger. La disposition des tables est d’autant plus importante, je pense, si on y passe de longs moments !

10. Przemowy i prezentacje przygotowane przez znajomych.

Nie jest to regułą, ale zdarza się, ze niektórzy z gości weselnych (np.rodzice, rodzeństwo, świadkowie) przygotowują tzw.discours, czyli przemowy na temat pary młodej. Znajomi często szykuja zabawną prezentacją ze zdjęciami młodych, ale w Polsce też się z tym spotkałam.

Wydaje mi się, że konkursy spotykane są za to rzadziej niż na polskich weselach, a i rzucanie welonem/bukietem i krawatem/muszką wychodzi chyba stopniowo z użycia.

Les discours.

Je n’ai jamais entendu de discours au cours d’un mariage en Pologne.

Par contre, j’ai vu, comme en France, des amis préparer des Power Points sur les mariés, avec beaucoup d’humour. Je crois que dans mon pays il y a plus d’animations de mariage, notamment les jeux pour les invités. J’ai l’impression aussi que la lancée du bouquet et de la cravate se fait de moins en moins (alors que cette tradition perdure en Pologne), mais je me trompe peut-être ?

11. Piramida z ptysiów zamiast tortu.

Około północy przychodzi czas na ciasto, które nie jest jednak tortem, a piramidą ptysiów (des choux à la crѐme) posklejanych ze sobą karmelem. Ta konstrukcja nazywana jest la piѐce montée i moze się też składać z makaroników, ale w takiej wydaniu jej jeszcze nie widziałam.

La piѐce montée.

En Pologne, vers minuit, on sert soit des gâteaux superposés (version traditionnelle et la plus courante), soit des cupcakes (version moderne). Pas de choux ni de macarons ! Pour les amateurs de sucré, toutefois, il y a quelque chose de très chouette : une sorte de buffet sucré qui est disponible tout au long de la fête et où on peut piocher de petites gourmandises, accompagnées de thé ou de café, à n’importe quel moment de l’après-midi, du soir ou de la nuit.

12. Część taneczna- bez zespołu i późno.

Nigdy nie spotkałam się z orkiestrą na francuskim ślubie, muzykę puszcza DJ: profesjonalny lub ktoś ze znajomych.

Zauważyłam, że około pierwszej w nocy, gdy rozpoczynają się tańce (po pierwszym tańcu, jak w Polsce, następuje on jednak dopiero wtedy), sprząta się jednocześnie ze stołów i w dalszej części imprezy nie ma już jedzenia. Ewentualnie jakieś drobne słodkości stoją na stole z napojami.

Les danses.

Comme je vous ai déjà mentionné avant, l’ouverture du bal a lieu bien plus tôt qu’en France. Il arrive parfois que les mariés fassent venir un groupe qui joue en direct. Autrefois, c’était systématique, aujourd’hui, on fait de plus en plus appel à un DJ.

13. Nocleg we własnym zakresie.

Państwo młodzi nie fundują gościom noclegów, trzeba o nie zatroszczyć się samemu. Być może inaczej jest z bliską rodziną, trudno mi powiedzieć.

Les hébergements.

D’aprѐs mes observations, les invités en France se chargent eux-mêmes de leur hébergement, non ? En Pologne, ce sont souvent les mariés qui réservent les chambres. Il arrive assez fréquemment que les fêtes de mariage aient lieu dans des hôtels-restaurants, et dans ce cas, tout le monde dort sur place. Cela fait, certes, plus de dépenses aux mariés, mais il est de bon ton pour les invités également d’être plutôt généreux.

Mam nadzieję, że o niczym nie zapomniałam (są aspekty, które pominęłam, bo wydały mi się w obu krajach podobne), jednak moze ktoś z Was zwrócił uwagę na jeszcze inne różnice? Czy coś z mojej listy szczególnie Was zaskoczyło lub nie spotkaliście się z tym w innych krajach?

PS. Zdjęcia w tym wpisie pochodzą ze ślubów i w  Polsce, i we Francji.

J’espѐre n’avoir rien oublié (les choses dont je n’ai pas parlé me paraissaient très similaires), mais si en tant que francophone vous avez assisté à un mariage en Pologne, il y a peut-être d’autres différences qui vous ont sauté aux yeux ? Y a-t-il des choses de ma liste qui vous ont particulièrement surprises ou que vous ne connaissiez pas du tout ?  Cela m’intéresse vivement !

PS. Les photos de cet article, je les ai prises lors des mariages en Pologne et en France. Et pour comprendre ce qui se trouve sur la photo ci-dessous, lisez le premier commentaire. :)